Zomermaanden

De zomermaanden zijn traditioneel de rustigste maanden van het jaar. Al lijkt sinds Corona alles anders te zijn. ,,De komende maand ga je me weer meer zien dan normaal hè,” zei ik vorig jaar half juni met een knipoog tegen mijn vriendin. Om vervolgens meer dan een maand amper thuis te zijn.

Juli bleek met afstand de drukste maand van het jaar te zijn. Het is bij hoge uitzondering. Niet voor niks vinden onderhouds- of verbouwingswerkzaamheden in crematoria steevast in deze periode plaats. Kijk ook maar naar de natuur: alles is in de zomermaanden op zijn sterkst. Er is licht in overvloed, de planten staan in bloei en – voor de roofdieren – er is veel nieuw grut geboren.

Als je de mens als onderdeel van de natuur beschouwt, is het logisch dat in de zomer doorgaans het sterftecijfer lager ligt. ,,En de warmte dan?,” wordt mij geregeld gevraagd. ,,Als er een oversterfte is van duizend mensen door de hitte in heel Nederland,” antwoord ik dan, ,,en je verdeelt dat over alle gemeentes en dan nog eens over alle uitvaartondernemers… Daar merk je eigenlijk niks van. Zelfs met een extreme hittegolf is het doorgaans toch rustiger dan in de donkere wintermaanden.”

Overigens heb ik mij eens laten vertellen dat de hitte geen invloed heeft op het aantal overlijdens. Het is vooral een gebrek aan beweging wat de boosdoener is. Vergelijk het met een verre vakantie: niet voor niks wordt er gewaarschuwd voor verhoogde kans op trombose bij vliegreizen langer dan vijf uur. Met een ventilator in je hand urenlang muisstil op de sofa zitten om maar niet oververhit te raken is begrijpelijk, maar niet per definitie verstandig. Toen mijn oma nog leefde, zei ik bij een hittegolf altijd tegen haar: ga desnoods om 5 uur ’s morgens een stukje wandelen. U hoeft toch niet op tijd op uw werk te zijn.

Voor nabestaande is de zomer vaak een vervelende periode, waarin het gemis misschien wel meer voelbaar is dan in de herfst of in de lente. Als weduwe of weduwnaar heb je vaak kinderen die met hun gezin naar de camping, de glamping of een buitenland appartement trekken, waardoor het bezoek vermindert. En de zomer is bij uitstek het jaargetijde waarin stelletjes elkaar ontmoeten voor een BBQ, festival of tuinfeestje. Als je dan noodgedwongen alleenstaand bent geworden, kan dit behoorlijk confronterend zijn.

Zeker als de afwikkeling van een naaste al helemaal afgerond is. Eigenlijk leven wij in Nederland op de verkeerde momenten met de familie of vrienden mee. Na een overlijden stel je als familie meteen een nieuw doel. Er moet binnen vijf of zes dagen een uitvaart georganiseerd worden. Adressen verzamelen, kleding kopen, foto’s voor de fotopresentatie bij elkaar rapen, muziekstukken uitzoeken. Er moet er ontzettend veel geregeld worden. Het is vaak een hectische periode, waarin de telefoon vaak ook nog eens roodgloeiend staat. Het is een energieslurpende periode. Maar ook een periode waar je wel de hele dag bezig bent met degene die het leven verlaten heeft.

Na de uitvaart wordt er direct een nieuw doel gesteld: de afwikkeling. Er wordt een notaris ingeschakeld, met de bank moeten er dingen geregeld worden. Abonnementen worden opgezegd, een hele woning of een kamer in het verpleeghuis leeggeruimd en nog veel meer. Nog steeds een hectische periode, maar ook een tijd waar je nog steeds heel veel bezig bent met degene die het leven verlaten heeft.

Als dit alles een beetje achter de rug is, zijn veel mensen in de directe omgeving allang weer verder gegaan met hun dagelijkse besognes. Zo gaat het. Dat kan en wil ik niet veranderen. Maar juist dan komt vaak de klap. Als de telefoon niet meer roodgloeiend staat, als alles geregeld is en je alleen nog maar in gedachten de hele dag met iemand bezig kunt zijn. Als het besef komt wat er is gebeurd en wat er verloren is gegaan. Eigenlijk zou dan het vangnet moeten worden uitgerold. Maar nogmaals: dit kan ik niet veranderen. Ik kan het alleen benoemen en dat heb ik bij deze gedaan.

Tot de herfst!