Wil je nog afscheid nemen?

In oktober zie ik haar kinderen gebroederlijk naast elkaar zitten in de aula van de begraafplaats om de laatste groet te brengen aan hun tante. Een paar minuten eerder heb ik, op de vraag hoe het met mij gaat, ze verteld dat ik eind september vader ben geworden van een prachtige dochter met de naam Mayve. Wat had hun moeder dat ook leuk gevonden. ,,Hoe het met mij gaat? Als je het echt wilt weten,” reageert haar zoon op mijn retourvraag hoofdschuddend. ,,Al is het straks alweer zeven jaar geleden. Ik kan niet beschrijven hoe erg ik haar nog elke dag mis.”

Ik trek mijn lippen samen als teken dat ik het meen te begrijpen. ,,Jullie hadden echt een leuke moeder…” Terwijl muziek van Enya het geluid in de aula vult, dwalen mijn gedachten af naar de periode waarin het leven van zijn moeder een dramatische wending nam.

Het is een warme vrijdagavond in juni als de zoon mij belt. Gezien het tijdstip van zijn telefoontje vrees ik dat zijn moeder zojuist haar ogen definitief gesloten heeft. ,,Luister,” klinkt hij monter en vastberaden als altijd. ,,Het gaat niet goed. Ik denk dat ze nog maar een week te leven heeft. Wil je nog afscheid komen nemen?”

De vraag overvalt mij. Het is een verzoek wat met een lagere frequentie voorbijkomt dan de vraag of je de kassabon wenst of dat je suiker of melk in je koffie gebruikt. Maar zonder aarzeling stem ik toe. “Dat vind ik een heel, heel bijzonder verzoek.” De zoon; “Mijn moeder heeft aangegeven dat ze je nog graag een keer wilt zien.” We spreken twee dagen later af, op de vroege zondagochtend.

Op het afgesproken tijdstip bel ik aan. Zoals altijd kijk ik, wachtend tot de voordeur openzwaait, naar de stokoude pioenrozen in de voortuin. Iedereen binnen de familie heeft ze, heeft zij me weleens verteld. Het is eind juni. Een paar dagen eerder was het de langste dag van het jaar; de dag dat de pioenrozen definitief uitgebloeid zijn. Bij binnenkomst begroet ik haar kinderen en zie ik hun moeder op bed liggen. Heel mager, heel zwak, maar toch ook weer opgewekt en haar gezicht toont ook vrolijk.

,,Ik heb mijn kinderen vandeweek al naar zolder gestuurd, hoor.” grapt ze. ,,Ik heb nog een aantal rouwzegels over van eerdere uitvaarten binnen de familie. Daar kunnen we straks de rekening wel mee drukken, denk ik.” Ondanks haar pijn, vult het geluid van haar gelach de woonkamer.

Het tekent haar gevoel van humor, zelfs nu het einde nadert.

Zo zitten we een half uur met zijn allen rondom het bed van moeders. Veel langer blijven voelt niet goed gezien haar kwetsbare gezondheid. Het gaat, buiten haar grapje over de rouwzegels, totaal niet over de naderende uitvaart. Het hoofdonderwerp is toch wel het wel en wee van haar gezin.

Aan het einde van het bezoek, komt het moment om afscheid te nemen. Uit de grond van mijn hart bedank ik haar dat ik altijd bij haar mocht aanbellen als ik in de buurt was en tijd over had. Ze knikt dat het goed is. Ik vraag haar of ze wil zorgen dat het droog is als ze begraven wordt. ,,Ik sta niet zo graag in de regen,” zeg ik met een knipoog. ,,Dat weet ik toch jongen. Ik ga mijn best doen, al weet ik niet of ik daar ook invloed op heb.”

Ik geef haar een laatste knuffel en een kus op haar wang. ,,Bedankt voor alles.”

Een aantal dagen later overlijdt ze. Ondanks een dreigende wolkenlucht, blijft het kurkdroog op haar begrafenis. Tot het moment dat de laatste bezoeker de koffiekamer is betreden. Juist op dat moment draait de regenkraan zich wijd open.

Het muziekstuk van Enya is ondertussen bijna voorbij. Vanuit de zaal kijk ik weer naar haar vier kinderen. Kun je een leven lang rouwen? De vraag stellen is hem beantwoorden. Ook in 2023 zullen met de feestdagen weer heel veel geliefden gemist worden.